ارزیابی مقاومت به شوری در سه گونه اکالیپتوس در شرایط آزمایشگاهی

تنش شوری یکی از تنش های غیر زنده محسوب می شود که با توجه به اثرات منفی روی رشد گیاهان، پتانسیل تولید اراضی را کاهش می دهد. جوانه زنی گیاه، اولین مرحله ای است که با شوری خاک مواجه می شود، بنابراین بررسی رفتار گیاه در این مرحله به تنش شوری می تواند نقش اساسی در تعیین میزان مقاومت آن داشته باشد طوری که با شناسایی این رفتار در این مرحله می توان با صرف زمان اندک مقاوم ترین گونه را مشخص کرد. در این تحقیق برای شناسایی مقاومت مراحل اولیه رویشی، سه گونه اکالیپتوس شاملeucalyptus microtheca ، camaldulensis eucalyptus و eucalyptu saligna در محیط آزمایشگاهی در معرض 12 تیمار شوری شامل 6 سطح غلظتی (0، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی مولار) از نمک های nacl و cacl 2 قرار گرفتند. به این منظور آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت و صفات درصد و سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن تر ساقه چه و ریشه چه، نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه، بیوماس کل و شاخص شادابی اندام هوایی مورد اندازه گیری قرار گرفتند و پس از نرمال کردن داده ها در نرم افزار spss، به عنوان معیارهایی از تحمل به شوری در این گونه ها استفاده شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که گونه های مورد مطالعه تفاوت معنی داری از لحاظ پاسخ به شوری در نمک ها و غلظت های مختلف با یکدیگر دارند و افزایش غلظت این نمک ها باعث کاهش متغییرهای مورد مطالعه در آزمایش شد همچنین نتایج نشان داد که اثر نمک nacl بر روی گونه ها کمتر از نمک cacl 2 بوده و بیشترین مقاومت به شوری را گونه e.microtheca از خود نشان داد. در انتهای آزمایش برای اطمینان از نتایج تحقیق و پاسخگویی به این پرسش که آیا محیط کشت تاثیری در میزان مقاومت به شوری دارد، دو آزمایش تکمیلی نیز طراحی گردید که در آزمایش اول اعمال تنش شوری با دو نمک فوق بر روی دو گونه e.microtheca و e.camaldulensis در ماسه انجام گردید و در آزمایش دوم بذور دو گونه فوق در خاک طبیعی با شوری متفاوت کاشته شدند. نتایج آزمایشات ماسه ای تقریبا مشابه نتایج آزمایشگاهی بود و در خاک طبیعی همانطور که انتظار می رفت گونه e.microtheca قدرت جوانه زنی در خاک شور را داشت اما در خاک های دیگر رشد بهتری داشت و گونه e.camaldulensis نیز در خاک شور قادر به جوانه زنی نبود.